Obra osoa
Giza abenturaren poztasunak eta nahigabeak
Bizitzarako margoak
“Bizitzarako Margoak” Xabier Egañaren mural-proiektua da, Gasteiztik 10 km-ra dagoen Andetxako San Migel elizan egiten ari den zaharberritze garaikidearen barruan sartzen dena. Proiektuak Arabako Lautadako eliza pintatuen tradizioarekin jarraitzen du modu garaikidean, eta gaur egungo kulturari (antzerkia, musika, dantza) irekita dagoen topaleku bihurtzen du lekua.
Auzolanean oinarritutako proiektu kooperatibo, solidario eta desinteresatua ere bada, eta herritarren eta lagunen eskuzabaltasuna, parte-hartzea eta doakotasuna biltzen ditu proiektu partekatu baten zerbitzura.
Proiektu ausart eta berezi honek aukera ematen du Andetxaren nortasun historiko eta kulturalaren espazio enblematiko bat gordetzeko eta, aldi berean, garapen jasangarriko eragile bat sortzeko, bizilagunen eta haien ingurunearen bizi-kalitatea hobetu ahal izateko.
Xabier Egaña artista ospetsuak giza abenturaren itxaropenak eta mehatxuak, poztasunak eta nahigabeak irudikatzen ditu elizaren hormetan, sinbolo erlijioso, profano, artistiko eta literarioen bidez, didaktikoki figuratiboa den estilo espresionistarekin, pinturak ezagutzeko modukoa, herriarena eta herriarentzakoa izaten jarrai dezan.
Portikoa
2013ko udan elizaren portikoan egindako esku-hartzearen ondorioz, espazio hori atari bihurtu da, eta giza eta erlijio-gaien eta gai profano eta sakratuen arteko topaketak eta elkarrizketa sakonak eragiten ditu.
Bere hizkera plastiko originalak —argitsua, koloretsua, erakargarria eta garaikidea— metafora arkitektoniko gisa batzen ditu kanpoko eta barneko espazioak, eta erlijiotasunarekin eta herri kulturarekin nahasitako herriaren tokiko historia (erromeria, prozesioa, aitona-amonak, gurutzadura, aireportuko dorrea…).
Korua
Estilo espresionistakoa da, eta Egañak 2014ko udan margotu zituen koruko irudiak.
Bere hormetan, Jesusen bizitzaren azken garaiko eszenak biltzen dira: azken afaria, Judasen traizioa, Getsemaniko bakardadea eta eraistea eta piztuera, bere lagun hurbilenez inguratuta. Bere adierazpen ikonografiko aberatsak nabarmentzen dira, hartzen dituen espazioarekin sinbiosi ezin hobean.
Alboko hormak
Ondorengo udetan, hormetako baoek San Joanen gai apokaliptikoak hartu zituzten Apokalipsiko zaldien irudian (gosea, gerra, izurria eta heriotza), pertsonak eta herriak bereizten dituzten hormak suntsitzeko ahaleginean oinarrituta; eta agora, elkarrizketaren bidez zatiketak gainditzeko espazio ireki gisa.
Gainerako hormetan, bere lanean oso ohikoak diren gaiak sartu ditu Xabier Egañak, hala nola, emakumea eta fedearen alderdi femeninoa, Ikaroren erorikoan islatutako jainkotzea, gizarte- gatazkak, paterak, elkartasuna edo lan-mundua.
Informazio gehiago lortzeko, kontsultatu Bizitzarako pinturak argitalpena eta obraren euskarazko eta gaztelaniazko triptikoa.
Egañaren hitzak
Eliza artelan bihurtzeko konfiantzagatik eskerrak emateko, bere lan piktorikoa egiten zuen bitartean, Xabier Egañak gutun batzuk idatzi zizkien Andetxako herriari eta bertako bizilagunei, herriaren eta bere ondare artistikoaren historiaren parte direlako.
Zuen artean geratu nahi izan dut, orban eta irudi gisa, zuen bizitzei lagun egingo dien koloretako horma bat eginez.
Xabier Egaña
Adituen iritzia
Juan Ignacio Lasagabaster
Santa Maria Katedrala Fundazioko Zuzendaria
“Andetxako herriak egindako proposamena kalitatezko sorkuntza- prozesua da, gure garai kulturalaren adierazgarri, eta gure ondarearen errealitateari buruzko emaitza artistiko irisgarria, ulergarria eta didaktikoa du.”
Edorta Kortadi Olano
Artearen Historiako irakasle emeritua (Deustuko Unibertsitatea, Donostia). Arte-kritikaria eta Donostiako Elizbarrutiko Museoko Zuzendaria.
“Proposamena baliozkoa eta ausarta iruditzen zait. Uste dut egungo egileekin aberastu behar dugula Euskal Herriko Ondare Artistikoa. Gure ondorengoek eskertuko digute, guk gaur Barrokoko maisuei eskertzen diegun bezala.”
Pablo Corres
Bilboko EHUko Arte Ederren Fakultateko irakasle ohia
“Andetxako herriak egindako proposamena kalitatezko sorkuntza- prozesua da, gure garai kulturalaren adierazgarri, eta gure ondarearen errealitateari buruzko emaitza artistiko irisgarria, ulergarria eta didaktikoa du”.
Xabier Egañak Andetxan egindako pintura-lanak bisitaria adeitasunean, patxadan eta barneratze-giroan murgiltzea ahalbidetu du”.
José Javier López de Ocáriz
Errioxako Unibertsitateko Artearen Historiako irakasle eta ikertzailea.
Diego Bermejo
Deustuko Unibertsitateko irakasle eta ikertzailea
“Arabak euskal arte garaikideko lan berezi bat irabazi du, bere ondare-balioa handituko duena. Bere monumentaltasuna, autoretza esklusiboa eta ikuskera osoa kontuan hartuta, ez dago Euskal Herri osoan ezaugarri horiek dituen arte erlijiosoko obra plastiko garaikiderik. Euskal abangoardia klasikoaren erreferente adierazgarria izango da”.
